Monday, August 26, 2019

මොරිසන් සංකීර්ණය තුල ජුරාසික් අවධියේ ජෛව විවිධත්වය (Paleobiodiversity of Morrison formation during Jurrassic period)


එක්සත් ජනපදයේ පිහිටි මොරිසන් සංකීර්ණය කියන්නෙ ඩයිනෝසර ෆොසිල අතිශයින්ම බහුල කලාපයක්. ෆොසිල විද්‍යව තුල මේ ප්‍රදේශය හඳුන්වන්නෙ ජුරාසික් පසු අවධිය තුල වර්තමාන අප්‍රිකානු සැරන්ගැටී රක්ශිතය තරම් ජෛව විවිධත්වයකින් බහුලව තිබූ ප්‍රදේශයක් ලෙස. මොරිසන් සංකීර්ණය කේන්ද්‍ර වන්නෙ වයෝමින්ග් සහ කොලරාඩෝ ප්‍රාන්තවලට නමුත් මෙහි සීමාවන් මොන්ටෑනා, නෝර්ත් ඩැකොටා, සවුත් ඩැකොටා, නෙබ්‍රස්කා, කැන්සස්, ඕක්ලහෝමා, ටෙක්සස්, නිව් මෙක්සිකෝ, යූටා, ඇරිසෝනා, ඉඩඔ වැනි විශාල ප්‍රාන්ත රැසක් තුලින් දිවෙනවා. වර්ග කිලෝමීටර මිලියන 1.5 පුරා මොරිසන් සංකීර්ණය විහිදී යනවා (ලංකාවේ භූමි ප්‍රමාණය වර්ග කිලෝමීටර 65610) එමඟින් මෙහි භූමි වපසරියෙ විශාලත්වය ගැන ඔබට යම් අදහසක් ගන්න පුළුවන්.

මොරිසන් සංකීර්ණය පිටතට නිරාවරණය වෙලා තිබෙන්නෙ 25% පමණ.ඉතිරි 75% තවමත් පවතින්නෙ භූගතව.

මොරිසන් සංකීර්ණය තුල ජුරාසික් පසු අවධියේ ජෛව විවිධත්වය ප්‍රතිනිර්මාණයක් තමයි පහල ඡායාරූපය. මෙහි විශාල භූමි වපසරිය තුල ඩයිනෝසරයන් සංක්‍රමණික රටා පෙන්වන බවට විද්‍යාඥයන් පවසනවා. මේ ඡායාරූපය තුල ඩයිනෝසර ගන කිහිපයක එකම කාලය තුල ජීවත් වු විශේෂ දකින්න පුළුවන්.



ප්‍රතිනිර්මාණය තුල දැකගන්න පුළුවන් විශේෂ නාමිකව ගත්තොත්;

  • බ්‍රැකියෝසෝරස් ඇල්ටිතෝරැක්ස් (Brachiosaurus altithorax)
  • කැමරසෝරස් ගනයේ C.grandis සහ C.lentus විශේෂ ද්විත්වය 
  • කැම්ප්ටොසොර් ඩිස්පාර් (Camptosaurus dispar)
  • ඩිප්ලොඩොකස් ගනයේ D.longus, D.carnegii, D.hallorum විශේෂ 
  • ඩ්‍රයෝසෝරස් ගනයේ D.altus සහ D.elderae
  • ෆෘටැඩන්ස් හේගොරොරුම් (Fruitadens haagororum)
  • ගාර්ගොයිලියෝසෝරස් පාර්ක්පිනෝරුම් (Gargoyleosaurus parkpinorum)
  • ඔත්නීලෝසෝරස් කොන්සොර්ස් (Othnielosaurus consors)
  • ස්ටෙගෝසෝරස් ගනයේ S stenops, S ungulatus, S sulcatus විශේෂ ත්‍රිත්වය
  • අවසාන වශයෙන් රැම්ෆොරින්කොයිඩ් ක්ලේඩ් එකට අයත් ටෙරෝසෝරයන් පියාසැරියෙ.


(ප්‍රතිනිර්මාණය අන්තර්ජාලයෙන් උපුටා ගන්නා ලදී)



#DOE




No comments:

Post a Comment