පහුගිය දවස් කිහිපයේදිම ජුරැසික්, ක්‍රිටැසියස් යුගවල ජීවත්වුන ඩයිනෝසර විශේෂ කිහිපයක් ගැන කතා කල නිසා ක්ශිරපායි විශේෂයක් ගැන සටහනක් මේ ලිපිය.
මීට වසර මිලිය 46.2 පමණ පෙර තිබු මධ්‍ය ඉයෝසීන අවධියේදි පරිණාමය වන ක්ශිරපායි උපරි කුලයක් තමයි චැලිකොතිරිඩේ උපරි කුලය.
ප්‍රවිශ්ඨයක් ලෙස පසුබිම් සටහනක් ඉදිරිපත් කලොත් ක්ශීරපායි විශේෂ ගෝත්‍ර ගනනාවකට බෙදෙනවා. තල්මසුන් අයත් සිටසියාවන්, වඳුරන් උණහපුළුවන්, මානවයන් අයත් ප්‍රයිමේටා ගෝත්‍රය උදාහරණය. මේ අතරින් කුර සහිත සත්වයන් බෙදෙනවා ගෝත්‍ර දෙකකට. ඒ ගෝත්‍ර දෙක තමයි පෙරිසෝඩැක්ටිල් සහ ආර්ටියොඩැක්ටිල් ගෝත්‍ර. පෙරිසොඩැක්ටිල් කියන්නෙ කුර නොබෙදුනු සත්වයන්. කුර නොබෙදුනු යනු මොවුන්ගෙ ශරීරයේ බර දරාගන්නෙ ගාත්‍රාවල එක් ඇඟිල්ලකින්. ආර්ටියොඩැක්ටිල් කියන්නෙ කුර බෙදුනු සත්වයන්. මොවුන්ගෙ බර පිහිටන්නෙ ඇඟිලි දෙකක් මත. ආර්ටියොඩැක්ටිල් සත්වයින්ට උදාහරණ තමයි ජිරාෆයන්, ඇන්ටිලෝපයන්, ඔටුවන් ආදිය. පෙරිසොඩැක්ටිලාවන්ට උදාහරණතමයි අශ්වයන්, රයිනෝසිරස් සහ ටැපියර් සත්වයන් අයත් කාණ්ඩ.
දැන් මේ කතා කරන සත්ව කාණ්ඩය අයත් වන්නෙ පෙරිසොඩැක්ටිලා ගෝත්‍රයට. ඒ කියන්නෙ කුර නොබෙදුනු සත්ව කාණ්ඩයක්. ඉයෝසීන මධ්‍ය අවධියේදි පරිණාමය වන මේ පෙරිසොඩැක්ටිල් උපරි කුලය හඳුන්වන්නේ චැලිකොතිරිඩේ ලෙස. මේ සත්වයන් වර්තමානයේදි දක්නට ලැබෙන පෙරිසොඩැක්ටිල් සත්වයින්ගෙන් වෙනස්. දීර්ඝ ඉදිරි ගාත්‍රා සහ කෙටි පසුපස ගාත්‍රා වලින් හෙබී චැලිකොතියර් සත්වයින් කුඩා ප්‍රමාණයන්ගෙ සිට විශාල ප්‍රමාණයන් දක්වා විශේෂ ගනනාවක් ජීවත්ව තිබෙනවා. මොවුන් ශාඛභක්ෂක සත්වයන්.
උතුරු ඇමරිකාව , යුරේසියාව, අප්‍රිකාව ආදී කලාප ගනනාවකම මේ සත්වයන් පැතිර තිබෙනවා. පසුකාලීනව විවෘත භූමි වලට අනුවර්තනය වූ කොටසක් මෙන්ම ඝන වනාන්තර සඳහා අනුවර්තනය වූ විශේෂද දකින්න පුළුවන්.
ඉයෝසීන අවධියෙ සිට ප්ලයස්ටොසීනය දක්වාම මේ සතුන් පැවතුනත් ප්ලයස්ටොසීන අවධිය තුල සිදුවන පාරිසරික විපර්යාස සමඟ චැලිකොතිරිඩේ උපරි කුලකය සමන්විත වූ සියළු විශේෂ මිහිමතින් නශ්ඨවීම සිදුවෙනවා.
(ප්‍රතිනිර්මාණයන් අන්තර්ජාලයෙන් උපුටා ගන්නා ලදී)
මීට වසර මිලිය 46.2 පමණ පෙර තිබු මධ්‍ය ඉයෝසීන අවධියේදි පරිණාමය වන ක්ශිරපායි උපරි කුලයක් තමයි චැලිකොතිරිඩේ උපරි කුලය.
ප්‍රවිශ්ඨයක් ලෙස පසුබිම් සටහනක් ඉදිරිපත් කලොත් ක්ශීරපායි විශේෂ ගෝත්‍ර ගනනාවකට බෙදෙනවා. තල්මසුන් අයත් සිටසියාවන්, වඳුරන් උණහපුළුවන්, මානවයන් අයත් ප්‍රයිමේටා ගෝත්‍රය උදාහරණය. මේ අතරින් කුර සහිත සත්වයන් බෙදෙනවා ගෝත්‍ර දෙකකට. ඒ ගෝත්‍ර දෙක තමයි පෙරිසෝඩැක්ටිල් සහ ආර්ටියොඩැක්ටිල් ගෝත්‍ර. පෙරිසොඩැක්ටිල් කියන්නෙ කුර නොබෙදුනු සත්වයන්. කුර නොබෙදුනු යනු මොවුන්ගෙ ශරීරයේ බර දරාගන්නෙ ගාත්‍රාවල එක් ඇඟිල්ලකින්. ආර්ටියොඩැක්ටිල් කියන්නෙ කුර බෙදුනු සත්වයන්. මොවුන්ගෙ බර පිහිටන්නෙ ඇඟිලි දෙකක් මත. ආර්ටියොඩැක්ටිල් සත්වයින්ට උදාහරණ තමයි ජිරාෆයන්, ඇන්ටිලෝපයන්, ඔටුවන් ආදිය. පෙරිසොඩැක්ටිලාවන්ට උදාහරණතමයි අශ්වයන්, රයිනෝසිරස් සහ ටැපියර් සත්වයන් අයත් කාණ්ඩ.
දැන් මේ කතා කරන සත්ව කාණ්ඩය අයත් වන්නෙ පෙරිසොඩැක්ටිලා ගෝත්‍රයට. ඒ කියන්නෙ කුර නොබෙදුනු සත්ව කාණ්ඩයක්. ඉයෝසීන මධ්‍ය අවධියේදි පරිණාමය වන මේ පෙරිසොඩැක්ටිල් උපරි කුලය හඳුන්වන්නේ චැලිකොතිරිඩේ ලෙස. මේ සත්වයන් වර්තමානයේදි දක්නට ලැබෙන පෙරිසොඩැක්ටිල් සත්වයින්ගෙන් වෙනස්. දීර්ඝ ඉදිරි ගාත්‍රා සහ කෙටි පසුපස ගාත්‍රා වලින් හෙබී චැලිකොතියර් සත්වයින් කුඩා ප්‍රමාණයන්ගෙ සිට විශාල ප්‍රමාණයන් දක්වා විශේෂ ගනනාවක් ජීවත්ව තිබෙනවා. මොවුන් ශාඛභක්ෂක සත්වයන්.
උතුරු ඇමරිකාව , යුරේසියාව, අප්‍රිකාව ආදී කලාප ගනනාවකම මේ සත්වයන් පැතිර තිබෙනවා. පසුකාලීනව විවෘත භූමි වලට අනුවර්තනය වූ කොටසක් මෙන්ම ඝන වනාන්තර සඳහා අනුවර්තනය වූ විශේෂද දකින්න පුළුවන්.
 |
| චැලිකොතිරිඩේ උපරි කුලය සමන්විත වූ විවිධ විශේෂ කිහිපයක ප්‍රතිනිර්මාණයන් |
ඉයෝසීන අවධියෙ සිට ප්ලයස්ටොසීනය දක්වාම මේ සතුන් පැවතුනත් ප්ලයස්ටොසීන අවධිය තුල සිදුවන පාරිසරික විපර්යාස සමඟ චැලිකොතිරිඩේ උපරි කුලකය සමන්විත වූ සියළු විශේෂ මිහිමතින් නශ්ඨවීම සිදුවෙනවා.
 |
| චැලිකොතිරිඩේ උපරි කුලය සමන්විත වූ විවිධ විශේෂ කිහිපයක ප්‍රමාණාත්මක සංසන්දනය |
(ප්‍රතිනිර්මාණයන් අන්තර්ජාලයෙන් උපුටා ගන්නා ලදී)
#DOE
No comments:
Post a Comment