Thursday, October 10, 2019

පෘථෘවිය මත විශාලතම ශබ්දය නිපදවන සත්වයා (Loudest sound maker)


පෘථෘවිය තුල ජීවත්වන සතුන් අතරින් විශාලතම ශබ්දය නිපදවිය හැකි සත්වයා යන නාමය සඳහා කරට කර සිටින සත්වයන් තිදෙනෙක් සිටිනවා. තෙල්මන්ද තල්මසුන්, බෙලූගා තල්මසුන් සහ තල්මසුන්ගෙ ප්‍රමාණයෙන් 1/100 වත් නොමැති ස්නැපින්ග් ශ්‍රිම්ප්ස් (Snapping shrimp) එහෙම නැත්තන් පිස්ටල් ශ්‍රිම්ප්ස් ලෙස හඳුන්වන ඉස්සන් කාණ්ඩය.



ස්නැපින් ශ්‍රිම්ප් විශේෂ

මේ ඉස්සන් විශේෂ අඬු වලින් ඇති කරනු ලබන පීඩන රික්තක බුබුලක් (cavitation bubble) මඟින් තමයි ශබ්දය ඇතිවන්නෙ. අඬු මඟින් ඇති කරනු ලබන මේ බුබුල 100km/h වේගයකින් මුදා හරිනවා. මේ මුදා හැරුමෙ ප්‍රතිඵලයක් විදිහට ඩෙසිබල් 219 පමණ ශබ්දයක් නිපදවෙනවා. සාමාන්‍යයෙන් තුවක්කුවක ශබ්දය තිබෙන්නෙ ඩෙසිබල් 140 -180 අතර පරාසයක.මිලිතත්පරයක පමණ කාලයක් තිබෙන මේ ක්ලික් එකක් කුඩා මාළුවන්ට මරණය ගෙන ඒමට සමත් වෙනවා.

රික්තක බුබුල නිපදවන ක්‍රමවේදය

මේ රික්තක බුබුලෙ අතුරුඵලයක් තමයි නිපදවෙන උශ්ණත්වය. රික්තක බුබුල බිඳ වැටීමේදි 4700°C පමණ උශ්ණත්වයක් පිටකරනවා. සංසන්දනාත්මකව ගත්තොත් සූර්යා මතුපිට උශ්ණත්වය 5500°C පමණ. මෙහිදි නිපදවෙන ආලෝකය පියවි ඇසට පෙනෙන්නෙ නෑ ඉතාමත් කුඩා කාල පරාසයක පවතින නිසා.

ස්නැපින් ශ්‍රිම්ප්ස්ලා මේ ශබ්දය එහෙම නැත්තන් ක්ලික්ස් උපයෝගී කරගන්නවා දඩයම් කිරීමට සහ සන්නිවේදනය කිරීමට. ස්නැපින් ශ්‍රිම්ප් කොලනි ආශ්‍රිතව නිපදවෙන ශබ්දය නිසා නෞකා, සබ්මැරීන ආදියේ සෝනාර් තරංග, සන්නිවේදන ජාලයන්ට බාධා වීම සිදුවෙනවා. දෙවන ලෝක සංග්‍රාම අවධියේදි සබ්මැරීන් සටන් වලට විශාලතම බාධාව වී ඇත්තෙ මේ ස්නැපින් ශ්‍රිම්ප්ස්ලා.


(ඡායාරූප අන්තර්ජාලයෙන් උපුටා ගන්නා ලදී)



#DOE




No comments:

Post a Comment