Tuesday, October 20, 2020

සැබෑ නිල් පැහැය ? (True blue pigment in nature)


නීල වර්ණය කියන්නෙ ස්වභාවධර්මය තුල තිබෙන දුර්ලභම වර්ණයක්. කැසෝවරි පක්ශීන්, ඇතැම් වානර විශේෂ, සමනල් විශේෂ, බූවල්ලන්, මත්ස්‍යන් ආදීන්ගෙ නිල් වර්ණය ඔබ දැක ඇතුවාට සැකයක් නෑ. නමුත් මේ බොහෝ අවස්ථාවල ඔබ දකින්නෙ සැබෑ නිල් පැහැය නෙමෙයි. ඔබ ඇත්තටම දකින්නෙ දෘශ්ඨි මායාවක්. මේ සතුන් බොහෝ දෙනෙකුගෙ තිබෙන්නෙ නිල් වර්ණය නෙවෙයි නමුත් මේ සතුන් තුල තිබෙන ඉතාමත් ක්ශුද්‍ර සැකැස්මන් සූර්යාලෝකය පරාවර්තනය කරන ආකාරය නිසා තමයි ඔබ නිල් පැහැය දකින්නේ. තවත් සරලව කිව්වොත් මේ සතුන් මත පතිත වන සූර්යාලෝකය පරාවර්තනය වන ආකාරය හේතුවෙන් තමයි නිල් වර්ණය ඔබ දකින්න.

පෘශ්ඨවංශිකයන්, ඒ කියන්නෙ කොඳු ඇට පෙළක් සහිත සත්ව විශේෂ සියල්ල අතරින් සැබෑ නිල් වර්ණය තිබෙන්නෙ සත්ව විශේෂ තුනකට පමණයි. ඔබ නිල් පැහැය දකින අනෙක් සියළුම විශේෂ නිල් පැහැය නොදරන්නන්. සැබෑ නිල් පැහැයට හේතු වන්නෙ සයනෝෆොර්ස් (Cynophores) නැමැති වර්ණකය. මේ වර්ණකය පිහිටන පෘශ්ඨවංශී සත්ව විශේෂ තුන තමයි Blue poison arrow frog නැමැති ගෙම්බන් විශේෂය (Dendrobates tinctorious) සහා කැලියොනිමිඩේ (Callionimydae) කුලයට අයත් මැන්ඩරින් ෆිශ් (Synchiropus splendidus) සහ පික්චරෙස්ක් ඩ්‍රැගනට් ( Synchiropus picturatus) නැමැති මත්ස්‍ය විශේෂය.

Blue poison arrow frog නැමැති ගෙම්බන් විශේෂය (Dendrobates tinctorious)

කැලියොනිමිඩේ (Callionimydae) කුලයට අයත් මැන්ඩරින් ෆිශ් (Synchiropus splendidus)

පික්චරෙස්ක් ඩ්‍රැගනට් ( Synchiropus picturatus) නැමැති මත්ස්‍ය විශේෂය

සමස්ථ පෘශ්ඨවංශික ලෝකය තුල සයනොෆෝර්ස් නැමැති නිල් පැහැයට හේතුවන වර්ණකය දරන්නෙ මේ විශේෂ ත්‍රිත්වය පමණයි. අනෙක් නිල් පැහැ සතුන් නිල් පැහැ නොවෙයි, ඒ ඔබ දකින විදිහ පමණයි.

මෙතනදි සැබෑ වර්ණය කියලා අදහස් කරලා තියෙන්නෙ තරංග ආයාම අවශෝෂණය කරගැනීමේ සංසිද්ධිය. ඇපල් ගෙඩියක් ගත්තොත් ඇහැට රතුපාට පේන්නේ වර්ණාවලියේ අනෙක් හැම ආලෝකයක්ම අවශෝෂණය කරගැනීම නිසා. ඒකට කියන්නෙ Absorption. නමුත් Structural colours කියන සංසිද්ධිය වෙනස්. එතනදි වෙන්නෙ වර්ණාවලියේ කොටසක් අවශෝෂණය කරගැනීමේ නෙවෙයි. අදාල ප්‍රදේශයේ ක්ශුද්‍ර සැකැස්ම මත ආලෝකය වර්තනයට ලක් කිරීම. උරා ගැනීමේ සංසිද්ධිය structural colours වලදි සිදුවෙන්නේ නෑ. මේකෙ කියලා තියෙන පෘශ්ඨවංශීන්ගෙ වර්ණක ආලෝකය අවශෝෂණය කරගනිමින් තමයි නිල් වර්ණය ලබා දෙන්නෙ. අනෙක් නිල් පැහැති පෘශ්ඨවංශීන්ගෙ සිදුවන්නෙ Structural colours ඇතිවීම. ඒවා වෙනත් වර්ණක සහ ක්ශුද්‍ර සැකැස්මන් හේතුවෙන් ආලෝකය වර්තනය වීමෙන් පසු පෙනෙන නිල් පැහැයක්. සාමාන්‍යයෙන් true colours එහෙම නැත්තන් සැබෑ වර්ණ ලෙස හඳුන්වන්නේ පෙර පැවසු අවශෝෂණ ක්‍රියාවලිය. වර්තන ක්‍රියාවලියෙන් නිපදවෙන වර්ණ වලට කියන්නෙ structural colours කියලා.


(ඡායාරූප අන්තර්ජාලයෙන් උපුටාගන්නා ලදී)
 
 

#DOE


Link to Facebook post --->

No comments:

Post a Comment