අන්තර්ජාලය තුල එහෙ මෙහෙ යද්දි මේ ඡායාරූපය ඇස ගැටුන නිසා පොඩි පැහැදිලි කිරීමකට මේක සුදුසුයැයි සිතුනා.
බොහෝ අයට තියෙන ගැටලුවක් තමයි අඩි සටහන් වගේ දේවල් වලින් කොහොමද සම්පූර්ණ චිත්‍රයක් ගොඩනගන්නෙ කියන එක. ප්‍රාග්ඓතිහාසික යුගවල ජීවත් වු සත්වයන්ගෙ අඩි සටහනකින් පමණක් සම්පූර්ණ පර්යේෂණයක්ම මෙහෙයවිය හැකි බය බොහෝ අය නොදන්නා කරුණක්. ඒක ගැන පැහැදිලි කරන්න තමයි මේ ඡායාරූපය උපුටාගත්තෙ.
ෆොසිල විද්‍යාව එහෙම නැත්තන් Paleontology කියන විෂය තුල තිබෙනවා උප විෂයන් ගනනාවක්. ඒ අතරින් ප්‍රාග්ඓතිහාසික සත්වයන් මඟින් ඇති කරනු ලැබු ශරීර සටහන්, පිය සටහන් ආදියට දෙන නාමය තමයි Trace fossils. ඒවටම කියන තවත් නමක් තමයි Ichnofossils (අයික්නොෆාසිල්ස්). Ichnofossils හදාරන ෆොසිල විද්‍යාවෙ උප විෂය හැඳින්වෙන්නෙ Ichnology ලෙස.
දැන් එමු මේ ඡායාරූපයට. මෙ ඡායාරූපයේ තිබෙන්නේ වර්තමානයේදි උතුරු ඇමරිකාව තුල ජීවත්වන වලස් විශේෂයක පිය සටහනක්. මඩ සහිත ප්‍රදේශයක තබා ගිය මේ සලකුණ ප්‍රශස්ත සාධක හමුවේ සංරක්ෂණ වෙන්න පුළුවන්. වියලි පාරිසරික තත්වයන් හමුවේ මේ පිය සටහන මේ විදිහටම වියළි සංරක්ෂණ වුනොත් වසර මිලියන ගනනක් යන තෙක්ම මේ විදිහටම පවතිනවා.
දැන් මඳකට උපකල්පනය කරමු වසර මිලියන ගනනකට පස්සෙ මේ පිය සටහන අප වෙත ලැබුනා කියලා. එහෙනම් මේකෙන් රීඩ් කරන්න පුළුවන් කාරණා මොනවද ?
මූලීක වශයෙන්ම පියසටහනෙ හැඩය සහ පිහිටීම අනුව අපට සත්ව විශේෂය හඳුනාගන්න පුළුවන්. හොඳින් බැලුවොත් පේනවා මේ පියසටහන තුල තවත් කුඩා පිය සටහනක් තිබෙනවා. ඒක අයිති වෙන්නෙ වලස් පැටවකුට. ඒ අනුව මේ ගමන් කරලා තියෙන්නෙ වැඩුණු වලස් ගැහැණු සතෙක් සහ පැටවා. ඒ නිගමනය එන්නෙ වලස් පැටවුන් කිසිම විටෙක පිරිමි සතුන් සමඟ නොසිටින නිසා. පැටවා අයත් වන්නෙ ගැහැණු සත්වයාට නිසා තමයි ඇය අසලින්ම ගමන් කර තිබෙන්නේ. එසේනම් පැටවකු සිටින සත්වයා වැඩුණු සත්වයෙකු විය යුතුයි.
ඊලඟට කියන්න පුළුවන් පැටවා ගමන්කර තිබෙන්නේ මවගෙ පිටුපසින් කියලා. එහෙම නොවන්නට මවගේ පා සටහන මත පැටවකුගෙ පා සලකුණ සටහන් වෙන්නෙ නෑ.
ද්වීතිකව තීරණය කරන්න පුළුවන් මේ සටහන හමුවන විට වියලී ගිය තත්වයක තිබුනත් සටහන ඇතිවන අවධියෙ අධික තෙත් ස්වාභාවයකින් පැවති මඩ සහිත ප්‍රදේශයක් කියලා. ඊලඟට මේ පා සටහන සමඟ එරී තදවී ඇති ප්‍රදේශය තුල විවිධ ශාඛ කොටස්, පරාග දත්ත, කාබනික කොටස් එක් රැස්ව තිබෙනවා. කාබනික කොටස් අනුව පුළුවන් කාලනීර්ණය කරන්න. පරාග කොටස් අනුව පුළුවන් අදාල අවධිය තුල සමස්ථ වන වැස්ම පිළිබඳවව අවබෝධයක් ලබාගන්න.
අඩි සටහන්වල ප්‍රමාණය අනුව පුළුවන් සත්වයාගෙ ප්‍රමාණය තීරණය කරන්න. ගැඹුරට කිඳා බැස ඇති ප්‍රමාණය අනුව පුළුවන් ඒකක වර්ගඵලයකට යෙදුන තෙරපුම් බලය අනුව බර තීරණය කරන්න. ඒ හා සාපේක්ෂව කුඩා සත්වාගෙ සටහන සංසදනය කරමින් අදහසක් ගන්න පුළුවන් පැටවාගෙ වයස පිළිබඳව.
ඉහතින් සඳහන් කලේ ඉතාමත් සරල කාරණා පමණයි. නමුත් මීට වඩා ඉතාමත් දියුණු ක්‍රම උපයෝගී කරගෙන වඩාත් නිරවද්‍ය සහ තොරතුරු සහිත කියවීමක් ලබාගන්න පුළුවන්. මෙයින් ඔබට වැටහෙනවා ඇති ichnofossils අර්ථනිරූපනය තුලින් සමස්ථ පර්යේෂණයක්ම ගොඩනැගිය හැකි ආකාරය. ඉතාමත් කුඩා පිය සටහනකින් වූවත් සම්පූර්ණ කථාන්තරයක් ගොඩනැගිය හැකි වන්නෙ එලෙසින්. බැලූ බැල්මට නොගිනිය හැකි යමකින් වූවත් ඉතිහාසය කියවන්න පුළුවන්.
බොහෝ අයට තියෙන ගැටලුවක් තමයි අඩි සටහන් වගේ දේවල් වලින් කොහොමද සම්පූර්ණ චිත්‍රයක් ගොඩනගන්නෙ කියන එක. ප්‍රාග්ඓතිහාසික යුගවල ජීවත් වු සත්වයන්ගෙ අඩි සටහනකින් පමණක් සම්පූර්ණ පර්යේෂණයක්ම මෙහෙයවිය හැකි බය බොහෝ අය නොදන්නා කරුණක්. ඒක ගැන පැහැදිලි කරන්න තමයි මේ ඡායාරූපය උපුටාගත්තෙ.
ෆොසිල විද්‍යාව එහෙම නැත්තන් Paleontology කියන විෂය තුල තිබෙනවා උප විෂයන් ගනනාවක්. ඒ අතරින් ප්‍රාග්ඓතිහාසික සත්වයන් මඟින් ඇති කරනු ලැබු ශරීර සටහන්, පිය සටහන් ආදියට දෙන නාමය තමයි Trace fossils. ඒවටම කියන තවත් නමක් තමයි Ichnofossils (අයික්නොෆාසිල්ස්). Ichnofossils හදාරන ෆොසිල විද්‍යාවෙ උප විෂය හැඳින්වෙන්නෙ Ichnology ලෙස.
දැන් එමු මේ ඡායාරූපයට. මෙ ඡායාරූපයේ තිබෙන්නේ වර්තමානයේදි උතුරු ඇමරිකාව තුල ජීවත්වන වලස් විශේෂයක පිය සටහනක්. මඩ සහිත ප්‍රදේශයක තබා ගිය මේ සලකුණ ප්‍රශස්ත සාධක හමුවේ සංරක්ෂණ වෙන්න පුළුවන්. වියලි පාරිසරික තත්වයන් හමුවේ මේ පිය සටහන මේ විදිහටම වියළි සංරක්ෂණ වුනොත් වසර මිලියන ගනනක් යන තෙක්ම මේ විදිහටම පවතිනවා.
දැන් මඳකට උපකල්පනය කරමු වසර මිලියන ගනනකට පස්සෙ මේ පිය සටහන අප වෙත ලැබුනා කියලා. එහෙනම් මේකෙන් රීඩ් කරන්න පුළුවන් කාරණා මොනවද ?
මූලීක වශයෙන්ම පියසටහනෙ හැඩය සහ පිහිටීම අනුව අපට සත්ව විශේෂය හඳුනාගන්න පුළුවන්. හොඳින් බැලුවොත් පේනවා මේ පියසටහන තුල තවත් කුඩා පිය සටහනක් තිබෙනවා. ඒක අයිති වෙන්නෙ වලස් පැටවකුට. ඒ අනුව මේ ගමන් කරලා තියෙන්නෙ වැඩුණු වලස් ගැහැණු සතෙක් සහ පැටවා. ඒ නිගමනය එන්නෙ වලස් පැටවුන් කිසිම විටෙක පිරිමි සතුන් සමඟ නොසිටින නිසා. පැටවා අයත් වන්නෙ ගැහැණු සත්වයාට නිසා තමයි ඇය අසලින්ම ගමන් කර තිබෙන්නේ. එසේනම් පැටවකු සිටින සත්වයා වැඩුණු සත්වයෙකු විය යුතුයි.
ඊලඟට කියන්න පුළුවන් පැටවා ගමන්කර තිබෙන්නේ මවගෙ පිටුපසින් කියලා. එහෙම නොවන්නට මවගේ පා සටහන මත පැටවකුගෙ පා සලකුණ සටහන් වෙන්නෙ නෑ.
ද්වීතිකව තීරණය කරන්න පුළුවන් මේ සටහන හමුවන විට වියලී ගිය තත්වයක තිබුනත් සටහන ඇතිවන අවධියෙ අධික තෙත් ස්වාභාවයකින් පැවති මඩ සහිත ප්‍රදේශයක් කියලා. ඊලඟට මේ පා සටහන සමඟ එරී තදවී ඇති ප්‍රදේශය තුල විවිධ ශාඛ කොටස්, පරාග දත්ත, කාබනික කොටස් එක් රැස්ව තිබෙනවා. කාබනික කොටස් අනුව පුළුවන් කාලනීර්ණය කරන්න. පරාග කොටස් අනුව පුළුවන් අදාල අවධිය තුල සමස්ථ වන වැස්ම පිළිබඳවව අවබෝධයක් ලබාගන්න.
අඩි සටහන්වල ප්‍රමාණය අනුව පුළුවන් සත්වයාගෙ ප්‍රමාණය තීරණය කරන්න. ගැඹුරට කිඳා බැස ඇති ප්‍රමාණය අනුව පුළුවන් ඒකක වර්ගඵලයකට යෙදුන තෙරපුම් බලය අනුව බර තීරණය කරන්න. ඒ හා සාපේක්ෂව කුඩා සත්වාගෙ සටහන සංසදනය කරමින් අදහසක් ගන්න පුළුවන් පැටවාගෙ වයස පිළිබඳව.
ඉහතින් සඳහන් කලේ ඉතාමත් සරල කාරණා පමණයි. නමුත් මීට වඩා ඉතාමත් දියුණු ක්‍රම උපයෝගී කරගෙන වඩාත් නිරවද්‍ය සහ තොරතුරු සහිත කියවීමක් ලබාගන්න පුළුවන්. මෙයින් ඔබට වැටහෙනවා ඇති ichnofossils අර්ථනිරූපනය තුලින් සමස්ථ පර්යේෂණයක්ම ගොඩනැගිය හැකි ආකාරය. ඉතාමත් කුඩා පිය සටහනකින් වූවත් සම්පූර්ණ කථාන්තරයක් ගොඩනැගිය හැකි වන්නෙ එලෙසින්. බැලූ බැල්මට නොගිනිය හැකි යමකින් වූවත් ඉතිහාසය කියවන්න පුළුවන්.
(Pic credit - Caela Nielsen Via The Alaska life)
#DOE
No comments:
Post a Comment