Wednesday, November 13, 2019

ජෛව අවි යොදාගන්න කකුළුවන් (Crabs who use biological weapons)


Xanthidae කුලයේ Lybia නැමැති ගනයට අයත් කකුළුවන්ව හඳුන්වනවා බොක්සර් කකුළුවන් ලෙස. මේ කකුළුවන්ට තවත් අන්වර්ථ නාමයක් තිබෙනවා පොම් පොම් කකුළුවන් ලෙස. නූල්, කඩදාසි ආදී ද්‍රව්‍ය යොදාගෙන හදාගන්න සැරසිල්ලට තමයි පොම් පොම් එකක් කියන්නෙ. විවිධ ක්‍රිඩාවලදි එහෙම දිරිමත් කිරීම සඳහා යොදාගන්න නර්ථන අංගවල මේ පොම් පොම්ස් දෙකක් අතැතිව නර්ථනයේ යෙදෙන යුවතියන් දකින්න පුළුවන්.

එතකොට ඇයි මේ ලිබියා ගනයේ කකුළුවන්ට පොම් පොම් කකුළුවන් කියන්නෙ ? හේතුව තමයි මේ ගනයේ කකුලුවන් නර්තනයේ යෙදෙන්නන් පොම් පොම් අතැතිව සිටිනවා මෙන් මුහුදු ඇනමනී දෙකක් අඬු දෙකේ තබාගෙන සිටීම. මුහුදු ඇනමනී කියන්නෙත් නිඩාරියා වංශයට අයත් සත්ව කාණ්ඩයක්. ජෙලිෆිශ් , හයිඩ්‍රාස්, කොරල් පොලිප්ස් ආදීන්ට පරිණාමික ඤාතී සබඳතා දක්වන සත්ව විශේෂයක්. මුහුදු ඇනමනී වල තිබෙන ලක්ෂණය තමයි ඔවුන් බොහෝ විට උපස්ථරයකට සවි වී ජීවත් වීම. නමුත් බොක්සර් කකුළුවන් මේ ඇනමනී දෙකක් අඬු දෙකේ තබාගෙන සිටිනවා.

බොක්සර් කකුළුවකු සහා කකුළුවා සතු ඇනමනී

මුහුදු ඇනමනී විශේෂ බොහෝමයක් විෂ සහිතයි. මෙයින් ඇතැම් විශේෂ මනුශ්‍යන්ට පවා අධික විෂ සහිත විශේෂ. බොක්සර් කකුළුවන් අත තාබගෙන සිටින ඇනමනී විශේෂයත් එලෙස විෂ සහිත විශේෂයක්. කකුළුවන් විෂ සහිත මුහුදු ඇනමනී යොදාගනිමින් සතුරන්ට පහරදීම සිදු කරනවා. තමන්ව ඩැහැ ගැනීමට එන විලෝපීක විශේෂවලට බොක්සර් කකුළුවන් පහර දෙන්නෙ මුහුදු ඇනමනී වලින්. ඒ වගේම ඇනමනී මඟින් නිපදවන රසායනික ද්‍රව්‍ය වලින් බොහෝ සතුරන් ඈත් වීම සිදුවෙනවා.

මේ කතාවේ සිත්ගන්නා සුළු කාරණය තමයි මේ බොක්සර් කකුළුවන් ඉතා සූක්ෂම ගෙවතු වගාවේ යෙදෙන්නන් වගේ තමන් සතු ඇනමනී දෙක රැක බලා ගන්නවා. දෙකකට වැඩිය හෝ අඩුව ඔවුන් තියාගන්නෙ නෑ. මේ ඇනමනී දෙකේ වැඩීම පවා ක්‍රමානුකූලව පවත්වාගන්න කකුළුවො වග බලාගන්නවා (වැඩියෙන් ලොකු වුනොත් අතේ තියාගන්න බෑනෙ).

ඊටත් වඩා අපූරු කාරණය තමයි එකක් නැති වුනොත් එහෙම බොක්සර් කකුළුවන් කරන්නෙ තමන් අතේ ඉතුරු වෙලා තියෙන එකම එක ඇනිමනිය ඉතාමත් සූක්ෂම ලෙස දෙකට බෙදීම. දින කිහිපයකින් කකුළුවා සතුව නැවත වැඩෙන නිරෝගී ඇනමනී දෙකක් තියෙනවා දැන්. 

පර්යේෂණ කණ්ඩායම් මේ කකුළුවන් යොදාගෙන පර්යේෂණ කිහිපයක්ම කර තිබෙනවා. ප්‍රථමයෙන්ම එක් ටැංකියක සිටින කකුළුවකුගෙ ඇනිමනියක් ඉවත් කිරීම. (ඒක ඉවත් කරන්නත් ලෙසියෙන් ඉඩදීලා නෑ හයියෙන් අල්ලන් ඉන්න නිසා පැය දෙකක් පමණ මහන්සී වී තමයි එක් ඇනිමනියක් ඉවත් කරගෙන තිබෙන්නේ). එවිට පෙර පැවසු පරිදි කකුළුවා ඉතිරි ඇනිමනිය දෙකට කඩා නැවත ඇනමනී දෙකක් සකසා ගෙන තිබෙනවා.

දෙවන පර්යේෂණය තමයි ඇනමනී දෙකක් සතු කකුළුවකු සිටින ටැංකියකට කිසිඳු ඇනමනියක් නැති කකුළුවකු දැමීම. ප්‍රතිඵලය තමයි ඇනමනී නැති කකුළුවා ඇනමනී ඇති කකුළුවාගෙන් එකක් හෝ කොටසක් උදුරා ගැනීම. ටික දිනකින් කකුළුවන් දෙන්නටම ඇනමනී දෙක බැගින්.

මුහුදු ඇනමනී මෙලෙස බෙදා වැඩෙන්නට හැරීම එක් විශේෂයක් තවත් විශේෂයක අලිංගික ප්‍රජනනය සඳහා සෘජු දායකත්වයක් සැපයු අවස්ථාවක් ලෙස සටහන් වෙනවා. මේක සම්බන්ධය සහජීවි සම්බන්ධයක්. බොක්සර් කකුළුවාගෙ අත්වල රැඳී සිටිමින් ඇනමනී කකුළුවන් ඉවත දමන කෑම ලාබාගන්නවා වගේම උපස්ථරයක කොටුව සිටිනවාට වඩා තැනින් තැන ගමන් කරමින් ආහාර ලබා ගැනීමටත් හැකියාව ලබනවා.

බොක්සර් කකුළුවා සහ ඇනමනී සටහන පරිණාමික දිනපොත තුල හමාර කරන්න කලින් තවත් එක් කාරණයක් තිබෙනවා එකතු කරන්න. මේ බොක්සර් කකුළුවන් උපයෝගී කරගන්න ඇනමනී විශේෂයේ වන නිදර්ශක , එහෙම නැත්තන් කොහේ හෝ උපස්ථරයක වැඩෙන කිසිම නිදර්ශකයක් සොයාගැනීමට නොහැකිවී තිබෙනවා පර්යේෂණ කණ්ඩායමේ වසර හතරක කාලය තුල.

කල්පිත දෙකක් ඒ ගැන තිබෙනවා. එක්කො තමන්ට දකින්න නොලැබුන, ඉතාමත් හුදෙකලා තැනක සැඟවී මේ ඇනමනී විශේෂය සාගරයේ තිබෙනවා. එසේත් නැත්තන් මේ වන නිදර්ශක සම්පූර්ණයෙන් මේවන විට වඳව ගොස් නමුත් බොක්සර් කකුළුවන් මේවා ඉතාමත් දීර්ඝකාලීනව ගෘහස්තකරණ ක්‍රියාවලියකට යොමු කර තිබෙන නිසා බොක්සර් කකුළුවාගෙන් ස්වායක්තව මේ මුහුදු ඇනමනී කොහේවත් නොමැති බව. ඒක සමාන කරන්න පුළුවන් මිනිස්සු සහ සුනඛයන් අතර ඇති සම්බන්ධයට.


(Image credit - Lee Goldman)



#DOE




No comments:

Post a Comment